Testament. Jakie są jego formy i na co trzeba zwracać uwagę?

Na pewno jednak zawsze warto zadysponować majątkiem tak, żeby nie dochodziło do nich nas, jak w najbliższej rodzinie, ale również aby samemu nie ryzykować utratą na przykład dachu nad głową i nie być zaskoczonym, że zamiast wdzięczności spotykamy się raczej ze złem. Trzeba tak zadysponować swoim majątkiem tak, aby nie dochodziło do sporów przed sądem.

Jak podzielić majątek?

Podjęcie decyzji o rozporządzeniu majątkiem zależy od naszych potrzeb i okoliczności. Należy też mieć na względzie osobistą sytuację rodzinną, szczególnie w kwestii roszczenia o zachowek od osób, które dziedziczą od nas majątek, a także wysokość kosztów związanych z wybraną formą rozporządzenia majątkiem.

Kwestia ta jest bardzo istotna, ponieważ decyduje o posiadaniu lub wyzbyciu się majątku za życia oraz pozwala uniknąć ewentualnych konfliktów w postępowaniu spadkowym. W sytuacji przekazywania nieruchomości takiej jak: dom i mieszkanie lub ziemia, zawsze konieczne jest zawarcie umowy notarialnej. Inaczej taka czynność jest po prostu nieważna.

Posłuchaj

Audycja "Portfel seniora" w Polskim Radiu 24 Anny Grabowskiej ( temat: rodzaje testamentów) 26:52

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Kodeks cywilny przewiduje podział testamentów na zwykłe i szczególne, ale najpowszechniejsze są oczywiście te spisywane albo u notariusza, albo w domu na kartce papieru. Testament sporządza tylko około 13 procent Polaków, mimo że obowiązujące w Polsce przepisy stwarzają różne możliwości jego spisania. Testament z punktu widzenia prawa jest jednostronną czynnością prawną, w której testor osobiście dokonuje rozporządzenia swoim majątkiem na wypadek śmierci.

Jest to więc dokument, w którym spadkodawca umieszcza swoją ostatnią wolę i powołuje do spadku konkretne wybrane przez siebie osoby, bądź też jakieś organizacje, podmioty, jednocześnie modyfikując ustawowy krąg dziedziczenia, zmieniając go po prostu. Który wystąpiłby, gdyby tego testamentu nie było.

Testament sporządza osoba, która posiada zdolność prawną do tych czynności, czyli osoba fizyczna, która ukończyła 18 lat i nie jest ubezwłasnowolniona. W przypadku testamentu notarialnego ostatnią wolę podaje się w obecności notariusza, a w przypadku testamentu alograficznego, czyli sporządzonego ustnie przed określonym urzędem. To jest właśnie taki.

Testamenty zwykłe i szczególne

Istnieją testamenty zwykłe i szczególne. Te pierwsze mogą być sporządzone w każdym czasie, testamenty szczególne są pomyślane na sytuacje, gdy istnieje obawa rychłej śmierci lub  gdy spadkodawca nie może podpisać dokumentu ze względu np. na paraliż itp.

Testament własnoręczny, czyli testament holograficzny jest sporządzany bez notariusza. Należy spisać własnoręcznie swoją wolę co do losu swojego majątku i podpisać dokument. Jeśli ktoś chce zapisać konkretne składniki majątku konkretnym osobnym podmiotom, wtedy musi to zrobić u notariusza. Testament własnoręczny jest ważny bez ograniczeń czasowych, aż do odwołania go przez samego spadkodawcę.

Testament notarialny ma właśnie formą aktu notarialnego, taki testament zwiększa pewność wypełnienia naszej ostatniej woli, ponadto maleją wtedy szanse na jej podważenie. Kolejny testament to tak zwany testament allograficzny. Jest mniej popularny, przede wszystkim dlatego tego, że istnieje konieczność obecności dwóch świadków i spisania ostatniej woli w obecności: wójta, burmistrza, prezydenta miasta, starosty, marszałka województwa, sekretarza powiatu i gminy lub kierownika urzędu stanu cywilnego. Ale z tej formy testamentu nie mogą skorzystać osoby głuche lub nieme.

Zachowek

W przypadku pominięcia w testamencie części spadkobierców przysługuje im roszczenie o tak zwany zachowek. Stanowi on ułamek wartości udziału spadkowego, który przepadałby, gdyby spadkobierca w testamencie nie zapisał majątku komuś innemu. Czyli w takiej sytuacji, gdyby po prostu było takie dziedziczenie ustawowe i wszyscy by wszystko  po równo dostali i musieli się podzielić.

Zachowek przysługuje tylko najbliższej rodzinie spadkodawcy, czyli dzieciom, małżonkowi oraz rodzicom.  Przedawnienie roszczenia o zachowek wynosi 5 lat od chwili śmierci spadkodawcy. To ci, którzy mają do niego prawo, muszą o tym terminie pamiętać. 

* * *

Audycja: Portfel seniora
Prowadzi: Anna Grabowska
Data emisji: 01.12.2024
Godzina emisji: 09.06

Polskie Radio 24